آیینِ به دست آوری قلب انسان‌ها با الگوگیری از حضرت پیامبر: تواضع
من فنون كسب القلوب تواضع النبي ﷺ أنموذجًا
Doi: http://dx.doi.org/10.48117/Diwan.2023.28
ORCID ID: 0000-0003-3853-0552
:چکیده
پیامبران بندگانی هستند که خداوند آنها را برگزیده تا مردم را به راه راست هدایت نمایند. تقریباً همه آنها به منطقه خاصی فرستاده شدند. اما حضرت پیامبر (ص) برای همه بشریت به عنوان رحمت مبعوث شد.
حضرت پیامبر دارای بالاترین اخلاق و بهترین الگوهاست. داشتن چنین اخلاق نیکویی بزرگترین عامل موفقیت او در رسالتش بوده است. حتی قبل از اینکه به پیامبری برسد، لقب الامین را به خود گرفت. اخلاق نیکو و الگوی او پس از مبعوث شدن به نبوت با قرآن زیباتر شد. زندگی متفاوت تری از اصحابش نداشت و خود را جدا از آنان نمی دید. بنابر قول همسرش حضرت عایشه وی یک قرآن زنده بود..
یکی از اخلاق حسنه‌اش تواضع یعنی فروتن بودنِ او است. در قرآن کریم بر وی امر شده است که بالهای خضوع را نسبت به مؤمنان پایین بیاورد. ضد تواضع، تکبر و غرور است. تکبر نیز حرام کرده شده است. قِلتِ تواضع نشانه تکبر و افراط در آن ذلت است. علاوه بر این، فروتنی بیش از حد ممکن است به عنوان نشانه تکبر در نفس ظاهر شود. لازم است تا به این تعادل ظریف و حساس توجه داشت. در این اثر خود، ما با الگو قرار دادن پیامبر به بررسی موضوع تواضع پرداختیم که امروزه یکی از رفتارهای بسیار مهم و مورد نیاز است.
.واژه های کلیدی: اخلاق نیکو، حضرت پیامبر، تواضع، تکبر
:الملخَص
الأنبياء هم عباد الله سبحانه وتعالى وقد اختارهم لتبليغ ما أنزل إلى البشر و يهدي بهم إلى الطريق المستقيم، و كان من سنة الله سبحانه وتعالى أن يبعث لكل قوم نبيًّا يخصهم، ولكنه تعالى بعث نبّينا محمّدًا ﷺ نبيًّا ورسولًا لكافة البشر وجعله رحمة للعالمين. وكان النبيّ ﷺ صاحب خلق عظيم وكان أوفر الحظ والنصيب من التخلق بخصال الخير والفضائل كلها. وبذلك لدعوته انفتح القلوب، وكما أنه صلّى الله عليه وسلّم كان قد تربى من الصغر على الكرم والفضيلة واشتهر بين قومه بالأمانة والعفاف قبل أن يبعثه الله نبيًّا ورسولًا. وكان ﷺ أنموذجًا في الأخلاق قبل بعثته و زاد جمال خُلقه بالقرآن الكريم، ولم يكن يخصص لنفسه من غير أصحابه ولا اختار حياة غير حياتهم، بل عاش بينهم واحدًا منهم ولم يمنعه من هذا التواضع مقام النبوة والرسالة، وكما قالت أم المؤمنين عائشة رضي الله عنها إن النبيّ ﷺ كان قرآنًا حيًّا، أي كان خُلقه القرآن الكريم.
وكان التواضع من خلقه ﷺ، وقد أمر الله سبحانه وتعالى المؤمنين بالتواضع، حيث عبّر القرآن الكريم عنه بخفض الجناح. والتواضع ضده الكِبر، وقد نهانا الله سبحانه وتعالى عن الكبر. وكما أن التفريط في التواضع يدلّ على التكبّر؛ والإفراط فيه ذلّ وهوان أيضًا، وفوق ذلك الغلوّ في التواضع قد يدفع النفس إلى التظاهر. فلا بدّ من الوسطيّة والاعتدال في الأمر، حيث لا إفراط ولا تفريط فيه. وهذا المقال تناول موضوع تواضع النبيّ صلّى الله عليه وسلّم أنموذجًا في كسب قلوب الناس الذي يُعدّ من أهمّ السلوكيات التي نحتاج إليه في عصرنا الحاضر.
.الكلمات المفتاحية: الأخلاق الحميدة، النبي ﷺ، التواضع، الكِبر
