بررسی اهمیت مهر از دید گاه اسلام و چگونگی رعایت آن در جامعه افغانی
دراسة أهمّية المَهر في الإسلام و كيفية مراعاته في المجتمع الأفغاني
Doi: http://dx.doi.org/10.48117/Diwan.2023.30
محمد یاسین فاضل & پوهنیار عبدالرب حازم
ORCID ID: 0009-0003-9242-2955 ORCID ID: 0009-0000-9320-806X
:چکیده
تحقیق حاضر تحت عنوان بررسی اهمیت مهر از دیدگاه اسلام و چگونگی رعایت آن در جامعه افغانی راه اندازی شده است، این موضوع با در نظر داشت تساهل و کم توجهی عده‌اي از مردان جامعه، نسبت به مهر به عنوان یک حکم شرعی و وجود منازعات متعدد در محاکم کشور در رابطه به پرداخت مهر، راه اندازی شده است، سوال اصلی این تحقیق: مهر از منظر شریعت اسلامی دارای چه اهمیت و جایگاهی است و رعایت و توجه به این حکم شرعی در جامعه افغانی چگونه است؟ می‌باشد. تحقیق حاضر در صدد تحقق هدف اصلی: دریافت اهمیت و جایگاه مهر در شریعت اسلامی و چگونگی رعایت و توجه به آن در جامعه افغانی می‌باشد. این تحقیق از نوع کاربردی می‌باشد که با استفاده از روش مختلط (کتابخانه‌ای و میدانی) انجام یافته است. در بخش کتابخانه‌ی این تحقیق از آیات قرآن‌کریم، احادیث نبوی و کتب متعبر فقهی مذاهب اسلامی در رابطه به تبیین حکم و اهمیت شرعی مهر استفاده صورت گرفته است. جهت جمع آوری اطلاعات بخش میدانی تحقیق از پرسشنامه استفاده صورت گرفته است.
تحلیل و تجزیه این تحقیق با استفاده از نرم افزار (اس پی اس اس) انجام یافته است. نتایج مهم تحقیق نشان می‌دهد که باوجود اهمیت و جایگاه ویژه‌ی مهر در شریعت اسلامی به عنوان امر واجبی، در جامعه‌ی افغانی سطح آگاهی در جامعه افغانی نسبت به این امر شرعی و رعایت اصول شرعی در تعیین واجرای آن رضایت بخش نیست؛ چنانچه طبق نتایج این تحقیق بیشتر از پنجاه فیصد مشترکین در تحقیق، آگاهی افراد جامعه نسبت به اهمیت و جایگاه شرعی مهر و اجرای به موقع آنرا تائید نمی‌کنند.
.واژه های کلیدی: اهمیت مهر، حکم شرعی مهر، مهر در جامعه‌ی افغانی، حکمت مشروعیت مهر
:الملخص
تناول البحث موضوعَ “دراسة أهمية المَهر في الإسلام وكيفية مراعاته في المجتمع الأفغاني” وذلك نظرًا إلى عدم اهتمام بعض الرجال بالمهر كحكم شرعي في المجتمع الأفغاني، ووجود نزاعات عديدة في محاكم الدولة فيما يتعلق بدفع المهر. والسؤال الرئيس لهذا البحث: ما أهمية المَهر في الشريعة الإسلامية، وكيف يتم الالتزام والاهتمام به في المجتمع الأفغاني؟ ويسعى البحث إلى تحقيق الهدف الرئيس وهو دراسة أهمية المَهر في الشريعة الإسلامية والتوصل إليها وكيفية مراعاته والاهتمام به في المجتمع الأفغاني. واعتمد الباحث لجمع البيانات على المنهج المختلط أي المكتبة والدراسة الميدانية. وأما المكتبة استفاد الباحث فيها من آيات القرآن الكريم والأحاديث النبوية الشريفة والكتب الفقهية المعتمدة لبيان المَهر وحكمه وأهميته. وكما استخدم الباحث الاستبانة لجمع البيانات الخاصة بالدراسة الميدانية من البحث. وتم تحليل البحث باستخدام برنامج التحليل الإحصائي (اس پی اس اس) . ومما توصّل إليه البحثُ من نتائج؛ يتضح أن في المجتمع الأفغاني على الرغم من أهمية المهر البالغة ومكانته الخاصة في الشريعة الإسلامية كأمر إلزامي؛ مستوى الوعي بشأن هذا الأمر الشرعي والالتزام بمبادئ الشريعة في تحديده وتنفيذه غير مرضٍ. وكما لا يؤيد أكثر من خمسين بالمائة من عيّنة البحث؛ وعيَ أفراد المجتمع بأهمية المَهر ومكانته الشرعية وتنفيذه بشكل صحيح وفي الوقت المناسب
.الكلمات المفتاحية: أهمية المَهر، الحكم الشرعي للمهر، المهر في المجتمع الأفغاني، حكمة مشروعية المَهر
