نظر اجمالی به شکیبایی در سیرة پیامبر (ﷺ) و واکنش های عمومی مردم عصر حاضر

نظرة موجزة على صبر النبي (ﷺ) و ردود فعل أهل العصر الحاضر

دوکتور نجاتی آیکون

چکیده

حضرت پیامبر (ﷺ) از لحاظ اخلاق و رفتار شخصا قرآن زنده بودند. از هر نگاه با بهترین اخلاق ورفتارش در برابر دیگران نمونه و الگو بوده است. با وجود رفتار نرم، بخشش گر بودن و اخلاق نیکو پیامبر (ﷺ) یک جمعی از جهت عناد و خود خواهی از جهالت بر نمیگشتند و از حضرت پیامبر (ﷺ) روی میگشتاندند. در عین حال با پیامبر (ﷺ) برخورد زشت مینمودند. حضرت پیامبر (ﷺ) رهبر و پیشوایی بود که همه این سختی ها و برخورد بد آنها را تحمل نموده و آنها را با حکمت و نصائح زیبا به راه خداوند ج دعوت مینمود.

با وجودیکه همان قومش قبل از اسلام آنجناب را به صفت امین میشناختند و سخنان پیامبر (ﷺ) را نپذیرفتند، مردم طائف آن جناب را سنگباران نمودند. در برابر همه این ظلم آنها حضرت پیامبر (ﷺ) از خود صبر و تحمل نشان میداد. زیرا حضرت پیامبر ص امیدوار بر این بود که روزی از میان آنها کسانی دعوتش را اجابت نموده و مسلمان شوند. همین گونه هم میشود.

عمل کردهای چون اصرار نمودن یک جوان بر اینکه میخواهد زنا نماید، ادرار نمودن یک بدوی در دیوار مسجد، صحبت نمودن یک جوان در نماز، تمسخر ابو محظوره بر اذان و دیگر افعال و سخنان که بر هر انسان رفتار غیرقابل تحمل و نا خوشآیند است. به همین سبب هنگامیکه اصحاب کرام با شدت میخواستند با آنها برخورد نمایند اما حضرت پیامبر (ﷺ) مانع برخورد متشدد آنها شده و خودش به شکل بسیار آرام هر یکی آنها را متوجه اشتباه وخطا هایشان نمود. تنها با این قدر اکتفاء نکرد، بلکه هریک آنها را بدون اینکه برنجاند و قلب شان را بشکناند به شکل بسیار درست و همه جانبه این امور را به آنها آموختاند. از اثر همین رفتار زیبای حضرت پیامبر (ﷺ) آنها مجذوب اخلاق حضرت پیامبر (ﷺ) شدند و این رفتار پیامبر (ﷺ) برای تنظیم زندگی بعدی آنها کارگر و مفید تمام شد. حضرت پیامبر (ﷺ) همراه آنها با زبان و نحوه برخورد نمود که قابل فهم و خوشآیند برایشان بود. به همین اساس آنها را به پذیرفتن دین اسلام قانع ساخت و این موضوع یگانه چیزی است که امروز ما در دعوت نسبت به آن بیشترین اهمال را نموده ایم.

انسان امروز با وجودیکه این موضوعات را میداند یا میشنود ویا هم حتی برای دیگران در صحبت هایش این اخلاق و رفتار زیبا حضرت پیامبر (ﷺ) را حکایت میکند، اما در برابر مشکلات و حوادث بی صبر بوده حتی در برابر کوچکترین حادثه صبر و تحمل نداشته مانند بم آماده انفجار است و از فضای بر خورد نیک به شکل بسیار سریع در حال دور شدن است. البته در این دنیای که به شکل سریع در حال تغییر است، تاثیر پذیری ما از یک سلسله حوادث عصرمان قابل انکار نیست. لیکن این تاثیر پذیری به معنی بی تقصیر بودن ما نمیباشد. در این عصر ما باید نسبت به دیگران متفاوت باشیم. چونکه ما پیروی دین هستیم که به عنوان رحمت به عالمیان و نجات بشریت فرستاده شده است. بناء ما تنها مکلف در برابر زندگی خودمان نیستیم، بلکه در برابر زندگی دیگران نیز مسوول بوده و این مکلفیت بدوش ماست. پس هنگامیکه مکلفیت ما چنین است باید در برابر حوادث و مشکلات با تحمل و پیشانی باز ایستادگی نمایم. و با نگرش واقع گرایانه در برابر حوادث در روشنایی احکام قرآن کریم به دریافت راه های حل مشکلات مجبور هستیم.

.واژه های کلیدی: حضرت پیامبر (ﷺ) برخورد خوش، تحمل، جوانی

ملخَّص

النبي (ﷺ) كان خلقه القرآن الكريم، أي يطبق جميع ما فيه من مكارم الأخلاق ومحاسن الأعمال، وكان خير أسوة للبشرية بخلقه العظيم وسلوكه الأمثل. ولكن المشركين كانوا يكفرون به عنادًا واستكبارًا، ويعاملونه بسوء معاملة، وفي الوقت نفسه كان النبي (ﷺ) يتحلى بأعظم درجات الخُلق والكرم والجود والصبر، ويدعوهم إلى الله سبحانه وتعالى بالحكمة والموعظة الحسنة، ورغم أن المشركين كانوا يلقبونه بالأمين قبل البعثة؛ ولكنهم أصروا في ضلالهم وجهلهم ولم يستجيبوا لدعوته، ولما خرج (ﷺ) إلى أهل الطائف يدعوهم إلى الله سبحانه وتعالى، فردّوه ردًّا قبيحًا وأَغرو سفهاءهم يرجمونه بالحجارة، وهو يدعو لهم بعد كل هذه المظالم البشعة، لأنه (ﷺ) كان يعلم أن من بينهم من يستجيبون دعوة الإسلام ويدعون الناس إليه، وتحقّقَ ذلك. وهناك مواقف من حياة النبي (ﷺ) تعبر عن خلقه العظيم، وصبره الجميل، وفقه معاملته بالنفوس، ومنها ترفقه بشاب يستأذنه بالزنا، والأعرابي الذي بال في المسجد، وإرشاده لشاب تكلّمَ في الصلاة، وابتسامته لسخرية أبي محظورة للأذان، ومن هذا القبيل ما يصعب التصرف معه على كل مسلم، ولكنه (ﷺ) كان يصوّب زلاتهم باللين وحسن التدبير دون لؤمهم، ويمنع أصحابه الكرام من التشدد تجاه هذه المواقف، وهذا السلوك الفذ دفعهم إلى حب أخلاقه (ﷺ)، ومن ثَمّ أدى دورًا بارزًا في انتظام حياتهم وإصلاح شؤونهم، لأن تصرف النبي (ﷺ) كان رائعًا عظيمًا استهدف به تأنيس الناس بالإسلام، ولكننا غفلنا عنه في عصرنا الحاضر في الدعوة إلى الله سبحانه وتعالى. وأما أهل العصر الحاضر مع العلم بصور صبره (ﷺ) طيلة حياته وفي خلال دعوته، وتذكيرهم الآخرين به أحيانًا؛ يغفلون عنه عندما يواجههم المشاكل حيث ينفد صبرهم، ويضجر من أبسط موقف، وسرعان ما يغضبون كأنهم قنبلة تنفجر، ولاشك أننا في عصر التجدد والناس يتأثرون بما يستجد، ولكنه لا يعني عدم التقصير في الاقتداء بالنبي (ﷺ). وينبغي علينا أن نتميز بالالتزام بديننا الحنيف وباتباع نبينا الذي بُعث رحمة للعالمين وهاديًا وناجيًا للبشرية. ولا بد أن نهتم بالآخرين من إخواننا المسلمين ودعوة غيرهم من البشر، لأن الله سبحانه وتعالى جعلنا أمة نبيه الخاتم (ﷺ) ولا نبيَّ بعده، فعلينا أن نتحلى بأخلاق نبينا(ﷺ) في التصرف مع الأحداث والمواقف، ونعالج المشاكل في ضوء هدي القرآن الكريم وسنة النبي (ﷺ) ونقتدي به في صغير وكبير.

الكلمات المفتاحية: سيدنا رسول الله (ﷺ)، حسن الخلق، التحمل، الشباب.