بررسی حمایت‌های غیر جزایی از زنان آسیب دیده در اندیشه‌های قرآنی

نویسندگان

DOI::

https://doi.org/10.69892/diwan.2025.130

کلمات کلیدی:

آسیب‌دیده, حمایت غیر جزایی, زنان, قاعدگی, قرآن

چکیده

زنان آسیب‌دیده ، بیش از هر قشری در معرض خطر قرار دارند، این حالت آنان را شایستهٔ حمایت‌های ویژه‌ای قرار می‌دهد. این حمایت‌ها با توجه به ماهیت خاص جرم‌های ارتکابی نسبت به زنان ویژگی‌هایی دارد که بیشتر در پرتو کمک‌های روانی ـ عاطفی نمود پیدا می‌کنند. از این‌رو، اسلام عنایت ویژه‌ای به گروه‌های آسیب‌دیده، خاصتاً زنان، کودکان و سالمندان داشته است و از راه‌های مختلف، آن‌ها را مورد حمایت مستقیم و غیر مستقیم قرار می‌دهد. هدف از این نوشتار بیان و تحلیل حمایت‌های قرآنی از زنان آسیب‌دیده می‌باشد. با مطالعهٔ مروری، تحلیل آیات و دیدگاه‌ها، واضح گردید که این امر در قرآن کریم مغفول نمانده است و در موارد مختلف از اقشار آسیب‌‌دیده و متضرر، به ویژه زنان، حمایت‌های لازم را مقرر داشته است. نویسنده با استفاده از روش توصیفی ـ تحلیلی تلاش نموده است تا به‌طور نمونه چند مورد از حمایت‌های غیر جزایی قرآنی را در این باب مورد ارزیابی قرار دهد.

بیوگرافی نویسندگان

احمد ذکی زکا، جامعه عبدالله ابن مسعود

 متخصص افتا و قضای جامعه عبدالله ابن مسعود و محصل دکتورای جزا و جرم شناسی پوهنتون  گیلان، گیلان، ایران.

فضل الرحمن رحمانی، جامعه عبدالله ابن مسعود

 

پوهندوی، دوکتور، دیپارتمنت فقه و قانون، پوهنځی شرعیات، پوهنتون بلخ، بلخ، افغانستان.

مراجع

قرآن کریم

1. ابن عابدین، محمد امین. رد المحتار علی الدر المختار شرح تنویر الابصار. جلد ۳. بیروت: دارالفکر، ۱۴۱۵ هـ.ق.

2. ابن قدامه، عبدالله بن احمد بن محمد. المغنی. ۷-۹. قاهره: دار هجر للطباعة والنشر، ۱۴۰۹ هـ.ق.

3. ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب. جلد ۱۱. بیروت: دارالفکر، چاپ 2، 1414 هـ.ق.

4. ابن نجیم، زين الدين بن إبراهيم بن محمد. البحر الرائق شرح کنز الدقائق. جلد ۴. بی‌جا: دارالباز للنشر و التوزیع، بی‌تا.

5. ابن نجیم، زين الدين بن إبراهيم بن محمد، البحر الرائق شرح كنز الدقائق مع حاشیته منحة الخالق. جلد ۵. بی‌جا: دار الکتاب الإسلامي، بی‌تا.

6. ابن‌هشام، عبدالملک. السیرة النبویة. بیروت: دارالمعرفة،‌ بی‌تا.

7. نوح آفندی، حیات الأنفاس بمسائل الحیض و النفاس. عمان: مرکز أنوار العلماء للدراسات، ۱۴۴۱ هـ.ق.

8. ایزدی فرد، علی اکبر. "جستاری فقحی حقوقی پیرامون عضل در نکاح باکره رشیده". مطالعات اسلامی فقه و اصول ۱/۸۷ (۱۳۹۰)، ۱۵-۶۸.

9. بوساق، محمد بن المدنی. التعویض عن الضرر فی الفقه الاسلامی.‌ ریاض: دار اشبیلیا للنشر، ۱۴۱۹.

10. ناج، نور محمد. "نگاهی به حقوق بشر دوستانه در سیره نبوی ". مجله دیوان ۶/۱ (زمستان ۱۴۰۳ هـ.ش و بهار ۱۴۰۴ هـ.ش)، ۱۰۴- ۱۲۵.

11. دهلوی، محمد یعقوب. ضمانات حقوق المراة الزوجیة. ریاض: اضواء السلف، ۱۴۲۴ هـ.ش.

12. ژینا، فیلزولا. بزه دید و بزه دیده شناسی. مترجم. روح الله کرد علیوند و احمد محمدی. تهران: مجد، ۱۳۷۹ هـ.ش.

13. سابق،‌ سید. فقه السنة. قاهره: الفتح للاعلام العربی، بی‌تا.

14. سرخسی، محمد بن أحمد بن أبي سهل. المبسوط. جلد ۱۰، بيروت: دار المعرفة، 1414 هـ.ق.

15. عبده، محمد. تفسیر القرآن الحکیم. جلد ۲. مصر: مطبعة المنار،‌۱۳۵۰ هـ.ق.

16. عثمانی، ‌محمد شفیع. تفسیر معارف القرآن. مترجم. محمد حسین حسین‌پور. ۱۳-۱۴. زاهدان: انتشارات شیخ الاسلام احمد جام، ۱۳۸۶ هـ.ش.

17. علاء الدین کاسانی. بدائع و الصنائع فی ترتیب الشرائع. جلد ۱. بیروت: دارالکتب العلمیة، ۱۴۰۶ هـ.ق.

18. الفنجری، احمد شوقی. الطب الوقائی فی الاسلام. مصر: الهیئة المصریة للکتاب، ۱۹۸۵ م.

19. فیومی، احمد بن محمد. المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر، بیروت: المکتبة العلمیة، بی‌تا.

20. گروهی از نویسندگان. الموسوعة الفقهیة الکویتیة. کویت: وزاة الاوقاف و الشئون الاسلامیة، ۱۴۰۴

21. . گروهی از نویسندگان، الفتاوی الهندیة (بی‌جا: دارالفکر، ۱۳۱۰هـ.ق)، ۱/۳۶.

22. نسفی، عبدالله بن احمد بن محمد. کنزالدقائق. بی‌جا: دارالبشائر الاسلامیة، ۱۴۳۲ هـ.ق.

23. نصیری، محمد. "تحلیل جامعه شناختی مسئله زنده به گور کردن دختران در جزیرة العرب عصر جاهلی". مجله پژوهش‌های تاریخی ایران و اسلام ۲۰ ( ۱۳۹۶ هـ.ش): ۱۸۹-۱۰۴.

24. نورالدین هنداوی، "المجنی علیه بین القانون الجنائی و علم الإجرام" Journal Sharia and Law ۲ (۱۹۸۸ م)، ۲۳۳.

25. نیشاپوری، مسلم بن الحجاج.‌ صحیح مسلم. جلد ۱. بیروت: دار الجبل، ۱۳۳۴ هـ.ق.

26. ویانو‌، میلیانو. بزه ‌دیده‌شناسی‌. ترجمه. نسرین مهرا‌. مجله تحقیقات حقوقی‌ دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی‌ 19‌ (بهار 1376 هـ.ق)، ۴۳۸-۴۵۶.

27. ACOG, " vaginitis in nonpregnant patients", 2020/01, https://www.acog.org/.

28. Mayoclinic, "Endometriosis", Aug. 30, 2024, https://www.mayoclinic.org/.

29. Americanpregnancy,"Ovulation: Frequently Asked Questions", 2024, https://americanpregnancy.org/.

30. Plannedparenthood," Dirtiness: Menstrual blood can make sex dirtier",https: www.plannedparenthood.org/

##submission.downloads##

چاپ شده

2025-07-22

شماره

نوع مقاله

Articles